از برزگترین ایام الله و اعیاد اسلامی عید سعید غدیرخم یعنی روزی است که بنا بر دستور خداوند متعال در سوره مبارکه مائده آیه شریفه ۳ روز غدیرخم بر پیامبر اکرم (ص) نازل شده و دین اسلام را تکمیل اعلام می کند.الیوم اکلت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا …
دین اسلام (در وجهه ظاهری آن) پیوسته مورد تهدید کافران بوده است: «الْیوْمَ یئِسَ الَّذِینَ کفَرُوا مِنْ دِینِکمْ» (سوره مائده/۵،۳) روز نزول این آیه، چنان‌که از خود آن برمی‌آید، زمان ناامیدی کافران و ایمن شدن مسلمانان از آنان است، بنابراین تا آن روز کافران به نابودی اسلام امیدوار بوده و برای آن نقشه می‌کشیدند، به‌گونه‌ای که شایسته بود مؤمنان ازاین نقشه‌ها برحذر باشند. (آل‌عمران/۳، ۶۹؛ بقره/۲،۱۰۹؛ صفّ/۶۱،۹) این نقشه‌ها از تلاش برای رخنه‌کردن در اراده و همت رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) و تضعیف آن آغاز شد: «وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَیدْهِنُونَ» (قلم/۶۸،۹؛ نیز اسراء/۱۷،۷۴؛ کافرون/۱۰۹، ۱-۳) و همچنان ادامه داشت تا نوبت به آخرین امید آنان برای نابودی دین رسید و آن اینکه پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرزندی ندارد و با مرگ وی دوران دعوت و دین او نیز سپری خواهد شد. در آیه ۳ سوره کوثر به این امید آنان اشاره شده است: «إِنَّ شَانِئَک هُوَ الْأَبْتَرُ» قدرت و شوکت اسلام، کافران را در همه آرزوهایشان ناکام و ناامید کرده بود، به جز واپسین خواسته آنان که هنوز به آن امید بسته بودند و تنها در صورتی این آرزو نیز به یأس می‌گرایید که خداوند برای دین خود امامی نصب کند که در حفظ و تدبیر امر دین و ارشاد امت اسلامی جانشین رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) باشد تا بدین وسیله دین از مرحله قیام به حامل شخصی به مرحله قیام به حامل نوعی خارج شده و با تبدیل شدن صفت حدوث آن به صفت بقاء کامل گردد: «الْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دِینَکمْ…» (مائده/۵،۳).[۱۳]
نکته شایان توجه در این خصوص آن است که دین و قرآن، برنامه زندگی انسانها و راه سعادت آنهاست و هر برنامه‌ای به مجری نیاز دارد؛ ولی هرکسی نمی‌تواند مجری قرآن و دین باشد، بلکه تنها کسی می‌تواند چنین امر خطیری را بر عهده گیرد که تکویناً با قرآن و دین پیوند عمیقی داشته و در حقیقت، خودش قرآن و دین مجسّم باشد. چنین شخصی در زمان حیات رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) خود ایشان بود و پس از آن حضرت، تنها امیرمؤمنان امام علی (علیه السلام) و فرزندان معصوم ایشان از چنین خصوصیتی برخوردارند، ازاین‌رو براساس روایات قطعی و متواتر، رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) علی بن ابی‌طالب(علیه السلام) را به عنوان جانشین خود به مردم معرفی کرد[۱۴] و به اتفاق جمیع مسلمانان، کسی به جز امیرمؤمنان(علیه السلام) به عنوان جانشین پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) نصب نشده است.
بنابراین و با توجه به خصوصیت باب اِفعال که دفعی بودن است، «اکمال دین» به‌معنای افزودن فریضه‌ای به مجموعه معارف و احکام دین است که با آن دین الهی کامل گشت و آن فریضه ولایت امیرمؤمنان علی(علیه السلام) است که در ادامه آیه با تعبیر «اتمام نعمت» به آن اشاره شده است: «… وَأَتْمَمْتُ عَلَیکمْ نِعْمَتِی» (مائده/۵،۳) توضیح آنکه نعمت امری نسبی و عبارت از چیزی است که با طبع شیء سازگار باشد و براساس دسته‌ای از آیات قرآن، بیشتر اشیا یا همه آنها نسبت به یکدیگر نعمت هستند، زیرا میان آنها در نظام تدبیر، سازگاری و هماهنگی است: «وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا» (ابراهیم/۱۴،۳۴ و نیز ر.ک: لقمان/۳۱،۲۰).
Sunday, 12 October , 2025